Կանանց նկատմամբ խտրականության բոլոր ձևերի վերացման մասին ՄԱԿ-ի կոնվենցիա

ՀՀ Ազգային ժողովը կոնվենցիան վավերացրել է 1993 թ.: Կոնվենցիային միանալով` պետությունը պարտավորվում է միջոցներ ձեռնարկել կանանց նկատմամբ խտրականության բոլոր ձևերը վերացնելու և հավասար հնարավորություններ ապահովելու համար, այդ թվում՝

• տղամարդկանց և կանանց հավասարության սկզբունքի ընդգրկում օրենսդրական համակարգում, բոլոր խտրական օրենքների արգելում և կանանց նկատմամբ խտրականությունն արգելող օրենքների ընդունում.
• խտրականությունից կանանց գործուն պաշտպանությունն ապահովող մեխանիզմների ստեղծում.
• մասնավոր անձանց, կազմակերպությունների կամ ձեռնարկությունների կողմից կանանց նկատմամբ խտրականության բոլոր ձևերի վերացում:

Այն երկրները, որոնք վավերացրել են կոնվենցիան կամ միացել են դրան, պարտավոր են գործնականում կիրառել դրա դրույթները և ձևական հավասարությունից անցնել փաստացի հավասարության՝ ապահովելով արդյունքների հավասարությունը, հավասարություն, որը տարածվում է թե՛ տղամարդկանց, թե՛ կանանց վրա:

Կոնվենցիան արտացոլում է երկրի առաջընթացը կանանց իրավունքների պաշտպանության ոլորտում, որը որոշվում է ոչ թե նրանով, թե ինչ է ձեռնարկում պետությունը, այլ, որ շատ ավելի կարևոր է, նրանով, թե ինչ ձեռքբերումներ կան այդ գործունեության արդյունքում: Այդպիսով, գենդերային հավասարությունը կոնվենցիայի համատեքստում որոշվում է արդյունքների հավասարությամբ:

Կանանց նկատմամբ խտրականության բոլոր ձևերի վերացման մասին կոնվենցիայի 17-րդ հոդվածի համաձայն` ստեղծվել է Կանանց նկատմամբ խտրականության վերացման կոմիտե՝ բաղկացած 23 փորձագետներից, որոնք ընտրվում են 4 տարի ժամկետով և գործում են անհատապես: Կոմիտեն իր նիստերը գումարում է տարին մեկ անգամ և զեկույցներ է ներկայացնում Գլխավոր ասամբլեային իր գործունեության մասին:

Ըստ կոնվենցիայի 17-րդ հոդվածի` կոմիտեի հիմնական խնդիրը կոնվենցիայի դրույթները կատարելու նպատակով պետության կողմից ձեռնարկված օրենսդրական, դատական, վարչական միջոցների մասին զեկույցների քննարկումն է: Սկզբնական զեկույցը ներկայացվում է կոնվենցիան վավերացնելուց կամ դրան միանալուց հետո մեկ տարվա ընթացքում, հետագա զեկույցները ներկայացվում են 4 տարին մեկ:

Ոչ կառավարական իրավապաշտպան և կանանց կազմակերպությունները արժեքավոր աղբյուր են այս կոմիտեի համար: Անկախ կազմակերպությունների մատուցած տվյալները մեծ նպաստ են բերում համապատասխան երկրի գործունեությունը անաչառ գնահատելու գործին:

Թեպետ ակնհայտ է, թե ինչի է ուզում հասնել Կանանց նկատմամբ խտրականության բոլոր ձևերի վերացման մասին կոնվենցիան, շատ երկրների համար պարզ չէ, թե ինչ միջոցներ պետք է ձեռնարկեն, որպեսզի այն լինի գործող փաստաթուղթ: Ուստի Կանանց նկատմամբ խտրականության վերացման կոմիտեն կոնվենցիայի կատարումը գնահատելու նպատակով մշակել է կոնվենցիայի որոշ բաժինների վերաբերյալ մի շարք ընդհանուր հանձնարարականներ, որոնք մեկնաբանում են երկրների պարտավորությունները որոշակի ոլորտներում և հանձնարարում են ձեռնարկել գործողություններ կամ հատուկ միջոցներ, որոնց շնորհիվ պետությունները կկարողանան լուծել գենդերային հավասարության որոշակի հիմնախնդիրներ:

1999 թ. ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեան ընդունեց կոնվենցիայի կամընտիր արձանագրությունը, որով կոմիտեն կարող է բողոքներ ընդունել անհատներից` կոնվենցիայում ընդգրկված իրավունքների խախտումների զոհերից: ՀՀ Ազգային ժողովը կամընտիր արձանագրությունը վավերացրել է 2006 թ., ուստի նման բողոքներ կարող են ներկայացնել նաև ՀՀ քաղաքացիները: