Կին պատգամավորների գործունեության համեմատական գնահատում
«Կին պատգամավորները 5-րդ, 6-րդ և 7-րդ գումարման Ազգային ժողովում» համեմատական հետազոտության շրջանակում ուսումնասիրվել է կին պատգամավորների գործունեությունը` հետևյալ իրավունքների և պարտականությունների համատեքստում.
Հետազոտության շրջանակում տվյալների հավաքման համար կիրառվել է փաստաթղթերի ուսումնասիրության քանակական՝ կոնտենտ անալիզի մեթոդը։ Տեղեկատվության ստացման աղբյուր են հանդիսացել www.parliament.am (ՀՀ ԱԺ պաշտոնական կայք) և www.parliamentmonitoring.am (ՀՀ ԱԺ գործունեության վերաբերյալ տեղեկատվության այլընտրանքային աղբյուր) կայքերը։ Հաշվետվությունը ներառում է ԱԺ 5-րդ, 6-րդ և 7-րդ գումարման (համապատասխանաբար՝ 2012-2017, 2017-2018 և 2018-2021թթ.) կին պատգամավորների գործունեության վերաբերյալ համեմատական վերլուծությունը։
Պարզաբանում․ 6-րդ գումարման ընթացքում հեղինակված օրենսդրական նախաձեռնությունների համեմատաբար փոքր թիվը կապված է դրա կարճ տևողության հետ (02.04.2017-01.11.2018):
Երեք գումարումների ընթացքում պատգամավորների կողմից հեղինակած և ընդունված 268 օրենսդրական նախաձեռնություններից առնվազն կեսի (51%-ի) հեղինակները կամ համահեղինակները կին պատգամավորներն են:
Կին պատգամավորները, հիմնականում, անդամակցել են այն հանձնաժողովներին, որոնք ավանդաբար համարվում են կանանց հետաքրքրությունների շրջանակի հետ կապ ունեցող ոլորտներ, մասնավորապես բոլոր երեք գումարումների ընթացքում կին պատգամավորների ընդգրկվածության ամենաբարձր ցուցանիշներն արձանագրվել են հետևյալ հանձնաժողովների կազմում.
Միևնույն ժամանակ կին պատգամավորներն առավել ակտիվ ներգրավվածություն են ունեցել օրենսդրական նախաձեռնությունների հետ կապված քննարկումներին։ 7-րդ գումարման ընթացքում կին պատգամավորների 97 %-ը տվել է առնվազն մեկ հարց, իսկ տղամարդկանց 22 % որևէ հարց չի տվել։
Խորհրդարանում 7-րդ գումարման ընթացքում ունեցած ելույթների համամասնությամբ կանայք գերազանցում են տղամարդկանց։ Մասնավորապես, տղամարդ պատգամավորների 32 %-ը երբևէ ելույթ չի ունեցել, մինչդեռ, կանանց ընդամենը 7 %-ը երբևէ ելույթ չի ունեցել։ Այսինքն՝ խմբակցությունները սկսել են ավելի շատ վստահել կին պատգամավորներին՝ ելույթ ունենալ և արտահայտել խմբակցության կարծիքը տարբեր ոլորտների և հիմնահարցերի վերաբերյալ։
Ընդհանուր առմամբ, տղամարդ պատգամավորները միջինում ավելի շատ հարց են հնչեցրել (մեկ պատգամավորը՝ 15 հարց), քան կին պատգամավորները (մեկ պատգամավորը՝ 12 հարց)։ Չնայած տղամարդ պատգամավորները միջինում ավելի շատ հարց են տվել խորհրդարանում՝ իրենց թվաքանակով պայմանավորված, կին պատգամավորներն առավել ակտիվ են օգտվել հարցեր տալու իրավունքից։ Օրինակ, 7-րդ գումարման ընթացքում տղամարդ պատգամավորների 51 %-ը հնչեցրել է 5 և ավելի հարց, միևնույն ժամանակ, կին պատգամավորների 77 %-ն է հնչեցրել 5 և ավելի հարց։
ԱԺ–ՔՀԿ հարթակի շրջանակում ՀՀ օրենսդիր իշխանության և քաղաքացիական հասարակության ներկայացուցիչները փորձել են համատեղել իրենց ջանքերը՝ կանանց և տղամարդկանց իրավունքների և հնարավորությունների իրական հավասարությունն ապահովելու ուղղությամբ:
2019-2021 թթ. ընթացքում հարթակի շրջանակում 16 հանդիպումներ են կազմակերպվել տարբեր թեմաներով, որոնց արդյունքում.
Կին պատգամավորների ակտիվությունը խորհրդարանում նպաստում է կանանց առաջնորդության հետ կապված կարծրատիպերի հաղթահարմանը և լրացուցիչ նախադրյալներ է ստեղծում կանանց քաղաքական մասնակցության ընդլայնման համար։